مقالات, وبلاگ

محاسبه ظرفیت منبع انبساط بسته و باز

 

محاسبه ظرفیت منبع انبساط بسته و باز

مبانی طراحی و محاسبه حجم منبع انبساط بسته

 محاسبه منبع انبساط در موتورخانه و یا در هر نوع سیستم دیگر قابل تعریف میباشد ، نام دیگر این منبع در دیگر سیستم های تاسیساتی ، آکومولاتور نام دارد ، و همانطور که از اسم آن بر میاید ازیک منبع تشکیل شده که درون آن آب یا سیالی شبیه ّبه آن می باشد. از خواص ترمودینامیکی اّب می باشد که وقتی گرم می شود افزایش حجم پیدا مکیند بنابراین این ازدیاد حجم باید به محفظه ای که همان منبع انبساط نام دارد هدایت شود و هنگامی که سیستم خاموش میشود و سرد میشود متعاقبا ماهش حجم می یابد . به درون سیستم باز می گردد. همچین منبع انبساط به عنوان یک آلارم برای سیستم گرمایشی عمل میکند ، چون منبع انبساط درون سیستم بسته آبگرم قرار میگرید و درواقع یکی از اجزا این سیستم بسته می باشد ، در صورت به وجود آمدن مشکل و عدم کارکرد صحیح ، و یا احیانا سوراخ شدن منبع کویلی یا مبدلی ،این منبع انبساط الخصوص باز مارو هوشیار میکند ، به عبارت ساده تر منبع انبساط مانند تب کردن انسان هست که خبر از بیماری و وجود ویروسی در بدن را میدهد.

در پایان این بخش خواهیم آموخت :

  1. منبع انبساط و وظایف آن
  2. انواع منبع انبساط
  3. محاسبه حجم آب درون سیستم
  4. محاسبه منبع انبساط بسته و باز
  5. نکات اجرایی و نگهداری منابع انبساط

 وظایف و شرح عمکلرد منبع انبساط  در سیستم بسته

  1. مهمترین وظیفه برای منابع انبساط پاسخگویی به انبساط و انقباض و آب درون سیستم
  2. تامین و تثبیت کننده فشار درون سیستم
  3. تامین آب تغذیه سیستم

در اهمیت وجود منبع انبساط در سیستم همین بس که  شیشه عمر دیگ های حرارت مرکزی در  هر دو ملد چدنی و فولادی به نوعی دردست منبع انبساط میباشد و می تواند طرفه العینی زندگی دیگ را پایان ببخشد ، خیلی از دیگ های چدنی در اثر بی آب ماندن دچار سوختیگی می شوند و منبع انبساطی عمل تامی آب تغذیه سیستم را به خوبی انجام نمیدهد.

تقسیم بندی انواع منبع انبساط

  1. منبع انبساط باز
  2. منبع انبساط بسته
  3. منبع انبساط ترکیبی

توضیحات عمومی و ویژگی های منبع انبساط باز

  1. منبع انبساط باز در اکثر موتورخانه های آبگرم برای انواع ساختمانهای مسکونی کوچک استفاده می شود ، و همانطور که از اسم آن برمیاد به صورت باز است و با سطح آزاد هوا در ارتباط هست فشار اتمسفر روی آن می باشد. منبع انبساط باز معمولا از ورق گالانیزه به ضخامت نهایت 3 میلمتر ساخته می شود و چون تحت فشار نیست خیلی لزومی ندارد که ضخامت آن بالا رود.
  2. به عبارت دیگر : منبع انبساط باز درسته که موتور خانه نیست ولی از بالا به همه چیز مسلط است و نبض موتورخانه را در دست دارد  و از بالا همه چیز کنترل میکند ، هم به کار مبدل ها (رادیاتور ها و فن کویل ) رسیدگی میکند و اجازه نمیدهد کسی فشار را بالا ببرد ، و هم به داد دیگ های حرارت مرکزی میرسد تا یک وقت بی آب نماند ، به همه تجهیزات موتروخانه گوش زد که من حواسم از بالا به همه چیز هست .
  3. منبع انبساط باز باید در ارتفاعی بالاتر از اخرین مبدل حرارتی (که در ساختماها معمولا رادیاتور یا فن کویل می باشد) نصب شود ، این ارتفاع باید به اندازه ای باشد که بتوان در حالتی که سیستم خاموش است عمل هوایگری را انجام دهد ، در صورت عدم وجود ارتقاع لازم حداقل این ارتفاع 120 سانتی متر عنوان شده است ، به خاطر همین دلیل است که شما تمام منابع انبساط باز را در پشت بام ها مشاهده میفرمایید.
  4. منبع انبساط باز علاوه بر پاسخوگی به انقباض و انبساط سیستم تامین فشار سیستم را برعده خواهد داشت ، تامین فشار سیستم ناشی از اختلاف ارتفاع بین منبع انبساط و دیگر چدنی می باشد ، بدین معنی که فشار استاتیکی ساختمان را روی دیگ های حرارت مرکزی وارد میکند و دیگ را تحت فشار قرار میدهد،  همچین پرکردن و راه اندازی دیگ های چدنی برای اولین باز از طریق منابع انبساط باز صورت میگرید.

مهمترین مزایای استفاده از منبع انبساط باز  

  1. نسب به رقیب مشابه خود (منبع انبساط بسته )خیلی ارزانتر می باشند.
  2. در یک شرایط یکسان ؛حجم منبع انبساط باز حدود ½ تا یک سوم حجم منبع انبساط بسته می باشد
  3. نصب و راه اندازی آنها درد خاصی ندارد و به راحتی قابله اجرا می باشند.
  4. هزینه تعیمرات و نگهداری آن ها از مدل مشابه خود پایین تر است.
  5. پتانسیل هوا گیری سیستم به دلیل خروج هوا از بالا منبع به مراتب کمتر میشود.
  6. درصورت نصب درست اتصالات و لوله ها به منبع انبساط (یعنی اول لوله پرکن بعد سرریز ) امکان برگشت آب داخل منبع در اثر قطع و یا کاهش آب شهری وجود ندارد.

معایب و عیوب استفاده از منبع انبساط باز  

  1. شاید یکی از ایراداتی که به منابع انبساط باز وارد می باشد ، پرت حرارتی و تلفات حرارتی زیادی است که از آن خارج می شود.که با عایق کردن منبع ان مورد برطرف میشود ، چون آبی که درون منبع انبساط باز می باشد همواره آبگرمی باید باشد ، در صورت سرد شدن آب درون آب به دلیل عدم درب مناسب که به عنوان یک پوشش عمل میکند ، اب سرد وارد دیگ های حرارتی شده و علاوه بر اینکه کاهش راندمان سیستم را به دنبال خواهد داشت ، دیگ را دچار تنش حرارتی و ترکیدگی میکند. امروزه نسل جدیدی از منابع انبساط  باز عایق دار از جنس پلی اورتان با پوشش زرد رنگ به بازار آمده تا علاوه بر هدر رفت مصرف انرژی در قبض گاز مصرفی نیز تغیرات محسوسی ایجاد میکند.
  2. خطر یخ زدگی ؛ خوردگی و سوراخ شدن منبع آب ، محدودیت دما و فشار که الحق والنصاف ایرادی واردی برای منبع انبساط باز می باشد
  3. حجم لوله کشی زیاد برای این مدل منبع از دیگر معیاب منبع انبساط باز است.

مدار پایپینگ و نحوه اتصال آن به دیگ های حرارت مرکزی

  1. لوله تغذیه آب سیستم که معمولا با خط یک نقطه ترسیم می شود ، این لوله اصولا باید از سمت سختی گیر رزینی بیاد و از داخل منبع به شناور متصل است.
  2. لوله سریز یا لوله آلارم می باشد که دقیقا به فاصله 5 سانتی از زیر لوله آب تغذیه تعبیه میشود و تا موتورخانه امتداد می یابد.
  3. لوله انبساط از سمت لوله ورودی به دیگ همان خط برگشت به سمت دیگ با خط چین مشخص می شود.
  4. لوله انبساط از سمت لوله خروجی به دیگ یا  همان خط رفت  به سمت منبع ابنساط  با خط ممتد مشخص می شود
  5. شیر تخلیه منبع انبساط که معمولا با لوله آلارم یکی می شود و به موترورخانه می رود

محاسبه حجم آب درون سیستم برای محاسبه حجم منبع 

پایه و زیر بنای تمام محاسبات  منابع انبساط باز و بسته بدست آوردن حجم آب درون سیستم می باشد ، یعنی در فرمول های محاسباتی برای منابع انبساط ، حتما پارمتری بنام حجم آب درون سیستم موجود هست که باید از قبل محاسبه کرد.

آب درون درون سیستم مقداری آبی هست که درون دیگ های حرارت مرکزی ، فن کویل ها ، رادیاتور ها و لوله و اتصالات و منابع کویلی و دوجداره می باشد  ، ولی محاسبه این همه لوله و و سطح مقطع آن و به دست آروردن حجم آب درون آنها کاری بسیار و طاقت فرسا که از حوصله طراخ محاسب خارج است به همین دلیل بنده در اینجا به صورت تیتر وار و سرانگشتی حجم آب درون تجیهزا ت گرمایشی مورد نیاز محاسبات منبع انبساط را در ذیل عنوان میکنم

  1. رادیاتور های فولادی و چدنی به ازای هر متر سطح حرارتی 5 لیتر
  2. فن کویل ه به ازای هر 100 cfm هوادهی 0.4 لیتر
  3. دیگ های چدنی پره ای به ازای هر 1000 کیلوکالری 2 لیتر
  4. دیگ های فولادی به ازای هر 1000 کیلوکالری 2.5 تا 4 لیتر
  5. منبع آبگرم دوجداره یا کویلی 0.1 تا 0.2 لیرت به ازای ظرفیت منبع آبگرم

 

فرمول محاسبه حجم آب درون سیستم

فرمول محاسبه حجم آب درون سیستم

محاسبه حجم منبع انبساط  باز

  1. با به دست آرودن حجم آب درون سیستم و اینکه چقدر آب درون لوله ها وجود دارد ، بعد از گرم شدن چقد اختلاف دما حاصل خواهد و به تبع آن چقد اقزایش حجم خواهیم داشت ، محاسبه حجم منبع انبساط باز امکان پذیر خواهد بود
  2. لازم به ذکر است که حجم منبع انبساط را بر اساس حجم آب بر اثر افزایش دمای آب ابتدایی سیسم حدود 50 درجه فارینهایت تا حداثر دمای کاری 180 درجه فارینهایت محاسبه میکنند
  3. ولی اگر   E  که  درصد افزایش حجم آب سیستم که همان 0.03 درصد می باشد  را داشته باشیم خواهیم داشت
فرمول محاسبه منبع انبساط باز

فرمول محاسبه منبع انبساط باز

توضیحات عمومی و  هرآچه باید در مورد منبع انبساط بسته بدانید

  1.  از دیگر منابع انبساط مورد استفاده و دست بر قضا پر استفاده در صنعت تاسیسات و موتورخانه ها ، منابع انبساط بسته می باشند ، تمام وظایفی که یک منبع منبع انبساط باز بر عهده دارد ، منبع انبساط بسته انجام می دهد ، در این مدل منابع انبساط محدویت دما و فشار و اتلاف حرارتی زیاد و مسیر لوله کشی زیاد را ندارند
  2. منابع انبساط بسته بیشتر در موتورخانه های بزرگ و آب داغ که فشار کاری سیستم بالا می باشند استفاده میشود و از طرفی در پروژهایی که دسترسی به پشت بام سخت یا حتی غیر ممکن باشند از منابع انبساط بسته استفاده میکنند ، محل نصب این مدل منابع  در موتورخانه های و یا حتی در طبقاتی میانی و بالایی ساختمان می باشد
  3. ولی عمده ترین دلیل استفاده از منابع انبساط بسته ، فشاری کاری بالا و دمای بالا می باشد که مشاور و طراح را مجبور به انتخاب این نوع مبنع می باشد
  4. در منابع انبساط بسته سیال عامل انتقال حرارت که همان آب می باشد توسط روش های مختلفی تحت فشار قرار میگیرد ، ولی در منبع انبساط باز سیال عامل توسط  فشار اتمسفر تحت فشار قرار میگرفت ، پس از همینجا میتوان فهمید فشار اتمسفر که در حدود یک بار می باشد  محدود است

تقسیم بندی انواع منبع انبساط بسته :

منابع انبساط بسته ای که امروزه در صنعت تاسیسات از آن استفاده میشود به دسته عمده تقسیم می شوند ، ولی رویکرد و عملکرد در هردو مدل به یک صورت بوده و روند محاسبه و بدست آوردن حجم آنها نیز به یک صورت می باشد ، تنها تفاوت آن ها فقط در مکانیزکم قرار دادن سیال درون آن میباشد

منبع انبساط بالشتکی یا ازتی :

  1. این مدل منبع انبساط بسته تشکیل شده ازیک منبع گالواینزه تحت فشار به صورت ایستاده یا خوابیده ،و گازی که مایع درو مخزن را تحت فشار قرار میدهد ازت می باشد ف یعنی کپسول ازت به همراه خط شارژ و یکسری لوازم کنترل  مانند مانومتر ، پرشر و ایترول و رگولاتور باید درخط نصب شوند ، از ایرادت این منبع می توان شارژ ماهیانه مخزن تحت فشار و همچنین درد سر های نصب و راه اندازی این مدل منابع انبساط عنوان کرد ؛ مشکلات نصب و اجرای این مدل منابع وقتی دوچندان میشود که شما بخواهید دو یا چند منبع انبساط بسته را به صورت سری با یک خط شارژ کپسول ازت ، شارژ نمایید ،این مدل منابع بیشتر برای موتور خانه های بزرگ که اپراتور دارند استفاده میشوند ولی کلا این نوع تحت فشار گذاشتن سیال در مخزن انبساط منسوخ شده است.
  2. در این مدل منابع انبساط پتانسیل ترکیب شدن آب با ازت بسیار زیاد بود و امکان حرکت ازت به داخل خط بسیار زیاد است ، به همین دلیل باید از وسیله ای بنام ایرترول برای جدا کردن آب از ازت استفاده شود تا ازت آب گرفته شود
  3. نصب منابع انبساط بسته به دلیل مشکلات و دانش تجهیزات کنترلی که باید روی خط و روی خوده منبع نصب شوند باید توسط افراد با سابقه و تکنیسین های مجرب صورت بگیرد در اینصورت به دلیل عدم اجرا صحیح و خطرناک بودن گاز ازت سدمات جبران ناپذیری به سیستم وارد خواهد شد.

نکات اجرایی منبع انبساط بسته ازتی یا نیتروژنی

  1. این مدل منابع انبساط بسته باید مجهز به سایت گلاس ، شیر آبنما ؛ شیر اطیمنان ،کنترل کننده های سطح باشند.
  2. به واسطه قطع ناگهانی آب تغذیه ،ممکن برگشت آب درون منبع و متعاقب آب سختی گیر و نهایتا آب شهری ، حتما از دو شیر یکطرفه فنری استفاده فرمایید.
  3. نصب ایرترول به منظور جدا کردن نیتروژن از آب باید حتما انجام شود ،
  4. برای کنترل هوای درون سیستم و خروج آن باید در ترازی بالاتر از دیگ نصب شوند.

فرمول محاسبه حجم منبع انبساط بسته ازتی 

 

فرمول محاسبه منبع انبساط بسته ازتی

 

توضیحت عمومی در مورد منبع انبساط دیافراگمی با تیوپی

در این مدل منبع انبساط همانطور که از اسمش برمی آید سیال عامل انتقال حرارت  توسط یک دیافراگمی یا تیوپ تحت فشار قرار می گیرد ، طیف گسترده این مدل منابع در صنعت تاسیسات بسیار گسترده تر می باشند، استفاده  به عنوان منبع تعادل در سیستم های بوستر های  آبرسانی و آتش نشانی استفاده به عنوان منبع انبساط بسته در موتورخانه و انواع پکیج های گرمایشی  ازجمله مهمترین کاربرد های این منابع می باشد.  پارامتر دما وفشار نیز در این مدل منابع نیز بسیار مهم می باشد ، جنس این منابع از ورق کربن استیل روغنی به ضخامت 1.2 میلمیتر می باشد و که بدنه آنها رنگ ابی یا قرمز زده می شود، تیوپ یافراگم انها معمولا ایتالیایی است

 

فرمول محاسبه حجم منبع انبساط بسته دیافراگمی

فرمول محاسبه منبع انبساط بسته دیافراگمی

فرمول محاسبه منبع انبساط بسته دیافراگمی