مقالات, وبلاگ

انتخاب طراحی و محاسبه هواساز

 

محاسبه و انتخاب هواساز

 

ازجمله مباحث مهم در زمینه طراحی و انتخاب  انواع سیستم های تهویه مطبوع ، محاسبه هواساز و رویکرد های انتخاب آن می باشد ، ولی متاسفانه به دلیل حجم زیاد مطالب در این زمینه و نیز پیش نیاز مباحث قبلی مانند چیلر و دیگر سیستم های خنک کننده مشابه ،در  طراحی و انتخاب هواساز کمی بزرگ نمایی کرده اند ، امروزه آموزشگاهای تاسیساتی فراوانی گفت مبالغ زیادی را برای چند جلسه محاسبه و انتخاب هواساز و مطالب مشابه دریافت میکنند  ، ولی دراین  بخش تمام تکاتی که باید برای انتخاب ، طراحی و محاسبه هوارسان های نیاز است به صورت اختصار به همراه فرمول های محاسباتی گفته میشود.

هواساز یا هوارسان چیست ؟

در تاسیسات مکانیکی مخفف Air Handling Unit   یا همان AHU  هواساز نام دارد که ترجمه تحت الفطی آن میشود هوارسان دستگاهایی است که کویل های سرمایشی و گرمایشی ، فن ، فیلتر و الکتروموتور با یک بدنه یا استراگچر فلزی یا آلومینیومی تشکیل شده است ، بدین ترتیب که هوای بیرون با هوای برگشتی میکس شده و پس از فیلتر شدن به فراخور فصل سرما یا گرما از روی کویل عبور کرده و وارد فضا میگردد ، هواسازها خو به تنهایی مورد استفاده قرار نمیگریند ، باید آب سرد یا گرمی. که درون کویل های مسی هواساز  به گردش در میاد توسط مولدی که معمولا چیلر و دیگ های حرارتی نام دارد تولید شوند.

 

 

هدف از استفاده هواساز چیست ؟

 

  1. به طور کلی در تاسیسات و تهویه مطبوع در هر دستگاهی کویل های سرمایشی دارد ، هدف آن  کنترل رطوبت است  ، در واقع پایین آوردن رطوبت و خشک کردن هوا گامی مهم درایجاد سرمایش می باشد ، به عبارتی هواساز های نوعی رطوبت گیر صنعتی هستند که قبل ازینکه یک هوارسان باشند ، یک رطوبت گیر خوب هستند
  2. با مراجعه به دیاگرام سایکرومتریک کاملا مفهوم بنیادی تاثیر رطوبت بر  دمای هوارا خواهید فهمید.  برای مثال چیزی باعث این میشود تابستان های شمال گرم و حشتناک شود ، افرایش رطوبت است
  3. یا چرا در زمستان سرما میخوریم و احساس سرما می کنیم ؟ چون در زمستان هوا رطوبت کاهش و هوا خشک می شود ،یا چرا شنا گران وقتی از آب بیرون میان در محیط استخر ، حتی اگر جلو بخاری فن دار هم قرار بگیرند احساس سرما می کنند ؟ چون به سرعت رطوبت بدن آنها در حال خشک شدن و کاهش است ، پس می توان گفت هدف استفاده هواساز کنترل همزمان رطوبت و دما یا به عبارت دیگر تنظیم دما از طریق تنظیم رطوبت.

وظایف دستگاه هواساز چیست ؟

 

  1. کاهش رطوبت گیری فضای مورد نظر
  2. برداشتن بار ناشی از حضور افراد و غلبه بر تلفات حرارتی
  3. تزریق هوای تازه به محیط یا همان رفش ایر
  4. کنترل همزمان دما و رطوبت که مفهم اصلی تهویه مطبوع است

 

طراحی و انتخاب هوارساز برای اقلیم گرم و مرطوب

 

با مراجعه به دیاگرام سایکرو متریک در می یابیم که ، با افزایش رطوبت دما نیز افزایش پیدا میکند ، در واقع این رطوبت بیش از اندازه است که باعث گرمی هوا می شود به اصطلاح می گویند ، هوا دم دارد، این دم داشتن در تابستان رخ میدهد ، از طرف دیگر چون درصد رطوبت هوا درای اقلیم ها مرطوب بسیاز زیاد حتی تا 95 درصد نیز میرسد پس باید برای انتخاب هواساز های جنوب کشور حجم زیادی از هوا را از روی کویل بگذرانیم تا رطوبت هوا گرفته شود و به عبارتی هوا خشک شود،

از طرفی خیلی نمی توان از هوای بیرون مخصوصا ساعت های نزدیک ظهر تا عصر به عنوان هوای تازه وارد جعبه اختلاط دستگاه هواساز کرد ، زیرا رطئبت خیلی زیاد است ، گاهی بعضا دیده شده در یچه ورود هوای تازه در ساعتی از روز کاملا بسته میشود.

در بعضی موارد دیده شده که ظرفیت کویل سرمایشی را بیشتر در نظر گرفته اند ، در این جور موارد ، ما باید از قبل روی بار تن تبرید دستگاه این ایده را در نظر بگریم تا بتواینم gpm سرمایشی و گردش در کویل را تامین کنیم ،این روش هزینه زیادی به همراه مصرف انرژی بالا و بزرگتر شدن دستگاها را در پی دارد .

 

نکته :

قبل از شروع محاسبات و انجام دست به کار شدن برای شروع محاسبات ، کاربری دستگاه و محل نصب دستگاه از نظر اقلیم منطقه ای بررسی فرمایید ، به این خاطر که اقلیم منطقه تاثیر مستقیم در انتخاب هوارسان های دارد ، مثلا دو هواساز با ظرفیت 5000   سی اف ام مشابه ، یکی در بندر عباس  دیگری   در کاشان را نظر بگرید ، هواسازی که در کاشان نصب شده است ، نمی توان باز کرد و آن در بندر عباس استفاده کرد ، شرایط اقلیمی از نظر رطوبت و درجه حرارت بسیار بسیار در  ظرفیت هوارسان موثر است.

 

 

گام اول :

محاسبه بار برودت فضا :

 

استارت محاسبات هوازساز ازین مرحله شروع میشود ، که معولا با نرم کریر , گزارشی که از نرم افزار میگریند ، به عنوان محاسبه با برودتی فضا در نظر میگریند ، ولی خیلی جاها نرم افزار و اطلاعاتی که نرم افزار می خواهد در دسترس نیست و باید سریع برای یک کارفرما برآورد حدودی هواساز را ارئه دهید.

 

به طور سرانگشتی و سریع  برای محاسبه ظرفیت برودتی  خواهیم داشت :

  1. ظرفیت برودتی به از ای هر متر مربع از فضا از 400 تا 700 btu/hr با توجه به اقلیم منطقه محاسبه میشود.
  2. در اقلیم های مرطوب مانند بندر عبارس ، بوشهر ، چابهار ، و مشابه متر مربعی 800 بی تی یو نیز در نظر میگریند.
  3. برای اقلیم مانند تهران ، یزد ، کاشان و مشابه متر مربعی 450 بی تی یو عدد بسیار نزدیکی به گزارش کریر می باشد.
  4. برای شمال کشور ، مانند ، رشت ، گیلان ، رامسر و تنکابن و … 550 تا 650 بی تی یو امتحان خود را پس داده است.
  5. برای فضای های با حضور افراد مانند کتابخانه ؛ سالن های کنفرانس ،  تالار های عروسی ، سینما به طور تقریبی هر 25 نفر یک تن تبرید در نظر بگیرید.
  6. مجموع دو بار های فوق بار برودتی هواساز یا ظرفیت کویل سرمایشی دستگاه هواساز را تشکیل میدهد

 

برای درک بهتر گام دوم توصیه میشود از لینک زیر به همراه یک مثال حل شده  استفاده فرمایید

 

محاسبه بار برودتی فضا و طراحی کانال یک مثال حل شده 

 

شرایط استفاده از فرمول فوق :

 

  1. فرمول زیر به عنوان یک فرمول کلی برای محاسبه بار برودت و بدست آوردن دبی مورد نیاز یا همان cfm  دستگاه است
  2. شرایط استفاده از فرمول زیر به دما های ورودی خروجی بستگی دارد
  3. از فرمول زیر برای بدست آوردن تلفات حرارتی از طریق نفوذ هوا به داخل مورد استفاده قرار میگیرد
  4. فرمول اصلی برای به دست آوردن بار برودتی فضای مورد نیاز می باشد
  5. به کمک فرمول فوق می توان به همراه در دست داشتن دبی هوای مورد نیاز هریک از فضاها به طور جداگانه ای بار برودت آنرا محاسبه کینم

 

 

گام دوم :

محاسبه ظرفیت هوادهی هواساز  یا همان cfm

 

به طور کلی از هواساز ها بعده همه محاسبات فقط cfm  آن است که میماند ، در واقع میتوان گفت واحد هواساز cfm است ، اینکه گفته میشود هواساز 5000 cfm است یعنی اینکه این هواساز قادر است 5000 فوت مکعب بر دقیقه هوا را جا به جا کند به عبارت دیگر cfm هواساز دبی هوای آن می باشد که با بردودتی هواساز نسبت مستقیم دارد  هرچه بار برودت بیشتر شود ، دبی هواساز نیز زیاد تر میشود.

عوامل اصلی موثر روی cfm یا دبی هواساز :

  1. با برودت محاسبه شده
  2. سرعت انتقال هوای از روی کویل
  3. رطوبت محل نصب دستگاه هواساز
  4. افت فشار فن دستگاه
  5. افت فشار کویل های سرمایشی و گرمایشی دستگاه
  6. محل نصب دستگاه از نظر ارتفاع از سطح دریا که روی فن دستگاه تاثیر گذار است

 

به طور سرانگشتی و سریع  برای محاسبه ظرفیت هوداهی هوساز   خواهیم داشت :

  1. با توجه توضحیات گفته شده و اینکه دبی هواساز یا همان هوادهی آنها شدیدا وابسته بار برودتی فضا می باشد ، خیلی راحت می توان ظرفیت هوادهی دستگاها را محاسبه کرد ، به طور سرانگشتی برای اقلیم های گرم و خشک به ازای هر تن بروردت محاسبه شده 400 تا 450 سی اف آم ، برای اقلیم های گرم مرطوب  مانند بندر عباس ، بوشهر ، چابهار و آبادان ، مسجد سلیمان ؛ اهواز و مشابه به ازای هر تن تبرید 600 تا 650 سی اف ام نیز لحاظ میگردد،
  2. برای اقلیم هایی مانند تهران ، قم ، ایلام ، کردستان و ارومیه و …. اگر به ازای هر تن تبرید 400 تا 450 cfm  در نظر بگیرید ، ظرفیت را نزدیکه به گزارش نرم افزار کریر برآورد کردید.
  3. برای اقلیم هایی مانند گیلان  ، رشت ، تنکابن ، و …. اگر به ازای هر تن تبرید 500 تا 600 cfm  در نظر بگیرید ؛ تقریبا کارتان را درست انجام داده اید

 

فرمول محاسبه هوادهی هواساز  :

 

  1. معمولا اختلاف دما را در حدود 25 درجه فارینهایت در نظر میگریند ، البته این فرمول به صورت کلی برای همه اقلیم ها برآورد شده و عدد 1.08 حاصل تصحیح ظریب by pass Fakotr  می باشد که پارمتری هست که برای کویل های سرمایشی در نظر گرفته میشود.
  2. این عد ثابت 1.08 برای اقلیم های شبیه تهران کافی است و جوابگو میباشد و نیازی به تصحیح نیست .
  3. حال اگر قصد طراحی و انتخاب هواساز برای اقلیم های گرم و مربوط مانند بندر و بوشهر و اهواز و مشابه دارین میتوانید این 1.08 را به 1.5 برسانید تا نتایج بهتری حاصل شود.

 

 

گام سوم :

 

محاسبه افت فشار فن دستگاه هواساز

 

این مرحله از محاسبات و طراحی هواساز تا حدود زیادی مربوط به  کانال کشی دستگاه می باشد ، یعنی توصیه میشود این گام از طراحی هواساز هار بعد ازینکه طراحی کانال و انتخاب مسیر برای عبو هوا تعیین شده صورت پذیرد زیرا پارامتر هایی که در زیر خواهد گفته شود تمام مربوط به کانال کشی می باشد و درصورت عدم نداشته نقشه کانال نمی توان آنرا محاسبه کرد ،

برای توضیحات تکمیلی و محسابت دقیق افت فشار فن هواساز می توانید  مقاله زیر استفاده فرمایید

 

محاسبات و طراحی های مربوط به افت فشار فن هوارسان

 

 

  1. افت فشار استاتیک هواساز ، پارمتری است که از طریق محاسبه افت فشار اصطکاکی در مسیری که بیشترین افت قشار با احتساب طول معادل وصاله ها  به دست می اید.
  2. طولانی ترین مسیر هیچ گاه ضمانت  بیشترین افت را ندارد  ، خیلی جاها دیده شده  بیشترین افت فشار در کوتاهترین مسیر است..
  3. تعین افت فشار مقاوم ترین مسیر از طریق ضرب نرخ افت اصطکاکی در طول مسیر بدست آمده ای که دارای بیشتر وصاله است.
  4. تعین افت فشار استاتیکی مناسب برای هوای خروجی از دریچه ها که معمولا بین 0.01 تا 0.15 اینچ آب است.
  5. افت فشار کویل های سرمایشی و گرمایشی از کاتالوگ سازنده
  6. افت فشار قسمت های مختلف هواساز ، فیلتر های الومینمی ، فیلتر های هپا و ……
  7. و در نهایت جمع موارد ،2 تا 6 به عنوان هد یا ارتفاع فن هواساز می باشد.

 

 

 

 

2 دیدگاه در “انتخاب طراحی و محاسبه هواساز

  1. قبادیان اعظمی گفت:

    نکات خوبی بود. دستگاه هواساز رو باید حتما به صورت سرانگشتی حساب کرد؟ آیا برنامه یا نرم افزاری برای این کار وجود نداره که قبل از نهایی کردن خرید هواساز تاپ تهویه از ظرفیت درست و دقیقش مطمئن بشیم. به نظر می رسه روش دستی خیلی دقیق نباشه.

    1. تراژ انرژی گفت:

      سلام ، دوست عزیز ، در صنعت تاسیسات هی چیز جای محاسبات دستی رو نمیگیره ، مخصوصا این نوع محاسبات
      اولا همه نرم افزار ها با توجه اقلیم منطقه خودشون نوشته و طراحی شدن
      دوما نرم افزار یک ماشین احمق هست ،هرچی بهش بدین ،خروجی میده تحلیل نمیکنه

نظرات بسته شده است.